የጊልቦ ጫካዎች - ምንጮች እና በታችኛው ገሊላ ውስጥ ሸለቆዎች

የጊልቦአ ደኖች ልማት እና ጥገና በተለያዩ ቦታዎች እና መገልገያዎች በካናዳ ፣ አውሮፓ እና እስራኤል ያሉ ማህበረሰቦችን ጨምሮ በ ኬኬኤል-ጄኤንኤፍ አጋሮች እርዳታ በዓለም ዙሪያ ተካሂዷል።

የጊልቦአ የተትረፈረፈ እፅዋት በአስር ሺዎች ለሚቆጠሩ ጎብኚዎች ትልቅ መስህብ አድርጎታል። በአብዛኛዎቹ አመታት ድርቅ ካልተከሰተ በስተቀር ተራራው በተለያየ ቀለም በአበቦች ምንጣፎች ተሸፍኗል። በሰሜን-ምዕራባዊ ተዳፋት ላይ ያሉት የሜዲትራኒያን ዝርያዎች ሲሆኑ በደቡብ-ምስራቅ ተዳፋት ላይ ያሉት ደግሞ የእርከን አከባቢዎች ባህሪያት ናቸው። የመጀመሪያው ቡድን እንደ ሊሊ ፣ አይሪስ እና ናርሲስስ ቤተሰብ አባላት ያሉ አምፖሎችን እና ሀረጎችን የሚያመርቱ እፅዋትን ያጠቃልላል-የበልግ ስኩዊል ፣ አነስተኛ የወይን ጅብ ፣ የመጀመሪያ ዝናብ ኮልቺኩም እና ፣ በኋላ ፣ ነጭ የክረምት ክሩክ እና ቡችላ አበባ ያለው ናርሲስስ (የቻይና የተቀደሰ ሊሊ) ናቸው።

በደቡባዊው ክፍል የመኸር ቦታዎች በአንዳንድ አካባቢዎች ሊገኙ ይችላሉ፡፡ በጥር ወር እነዚህ አበቦች በሳይክላሜን፣ ማንድራኮች እና አናሞኖች ይቀላቀላሉ፡፡ የጊልቦአ አኒሞኖች፣ ልክ እንደሌሎች የሰሜን እስራኤል ክፍሎች፣ በተለያዩ ቀለማት ያብባሉ፣ በተለይም በክረምት መጀመሪያ ላይ። በኋላ ቀይ አበባዎች የበላይ ሆነው በኮረብታው ላይ ትላልቅ ቦታዎችን ይሸፍናሉ፡፡

አኒሞኖች የአበቦች “ቀይ ማዕበል” ጠራጊዎች ናቸው፣ እና በኋላ ከሻሮን ቱሊፕ ጋር ይቀላቀላሉ - በተለይም በሃር ላፒዲም - የፋርስ አደይ አበባ እና አሌፖ አዶኒስ ፣ ፖፒዎች ከኋላ ያመጣሉ ።

"ሰማያዊ ሞገድ" በሶሪያ የበቆሎ አበባ አሜከላ፣ ባርባሪ ነት አይሪስ፣ ስቶርክስቢል፣ ቫይፐርስ ቡግሎስ፣ ስፒኒ አልካኔት እና አንቹሳ ይወከላል። የተለያዩ የኦርኪድ እና የንብ ኦርኪድ ዓይነቶች እንደ ቫለሪያን እና የፋርስ ፍሪቲላሪ መጠቀስ አለባቸው። ከየካቲት ወር መጨረሻ ጀምሮ ተራራው በተትረፈረፈ ተጨማሪ አበቦች ይሸፈናል፡፡ እንዲሁም እምቅ ግጦሽ የሚሰጡትን ሰፊ የሣር ዝርያዎች መርሳት የለብንም፡፡ ጊቦአ በግጦሽ እና በጥበቃ መካከል ያለውን ሚዛን ለመጠበቅ ችሏል። ግጦሽ ኢኮኖሚያዊ ግምት ነው፤ እንዲሁም ሣሮች ከቁጥጥር ውጭ እንዳይበቅሉ እና የአበባ እፅዋትን እንዳያጠፉ ይከላከላል፡፡

ይህ ደግሞ በጣም አስደናቂ ከሆኑት የአካባቢ ዝርያዎች አንዱ የሆነው ጊልቦአ አይሪስ የሚገኝበት ቦታ ነው፡፡ የቫዮሌት አበባዎቹ በጣም ትልቅ እና ውብ ናቸው እናም በፀደይ መጀመሪያ ላይ በመጋቢት ወር ውስጥ ይታያሉ፡፡ እፅዋቱ ስሙን የወሰደው በመጀመሪያ በጊልቦአ ላይ ከተገለጸው እውነታ ነው ፣ ሆኖም በይሁዳ በረሃ እና በአይን ጄቭ አከባቢ በትንንሽ እና በጣም አስደናቂ ክምችት ውስጥ ይገኛል። የእሱ ስድስት የአበባ ቅጠሎች በተለዋዋጭ የሚከሰቱ ሁለት ዓይነት ናቸው-ሦስቱ ቀጥ ያሉ እና ሶስት የታጠቁ ፣ በጨለማ ቦታዎች ያጌጡ ናቸዉ። የዚህ አይሪስ ዘሮች ማብቀልን የሚዘገይ እና ለበርካታ አመታት የሚያራዝመውን ዘዴ ይዘዋል፤ በዚህም ተክሉ በተደጋጋሚ በአካባቢው ድርቅ ከሚያስከትሉት አደጋዎች ይጠብቃል፡፡ ለብዙ አመታት ይህች ውብ አበባ ጎብኝዎችም ሆኑ የእፅዋት ነጋዴዎች እሾቹን ቆፍረው በአትክልታቸው ውስጥ እንዲተክሉ ወይም እንዲሸጡ ፈትኗቸዋል። በውጤቱም አይሪስ የመጥፋት አፋፍ ላይ ደርሷል፤ ነገር ግን የዱር እፅዋት ጥበቃ ህግ ከወጣ በኋላ እና በጎብኚዎች ትብብር እየጨመረ ከሄደ በኋላ ይህ ተቀርፏል፡፡
በውጤቱም አይሪስ የመጥፋት አፋፍ ላይ ደርሷል ነገር ግን የዱር እፅዋት ጥበቃ ህግ ከወጣ በኋላ እና ከእሱ በኋላ በጎብኚዎች ትብብር እየጨመረ ከሄደ በኋላ ተባብሯል።

ጊልቦአ በፀደይ መጀመሪያ ላይ በሚያበቅሉት አናሞኖች፣ ቱሊፕ፣ የፋርስ አደይ አበባ እና አሌፖ አዶኒስ ሽፋኖች ዝነኛ ነው።

በጊልቦአ ተራራ ዳር በእግር ወይም በዳርቻ ላይ የሚገኙት አጥቢ እንስሳት የተራራውን ሚዳቋን፣ የሮክ ሃይራክስን፣ ቀበሮዎችን፣ የዱር ድመቶችን፣ ጥንቸሎችን፣ ፖርኩፒኖችን እና ትናንሽ አይጦችን ያካትታሉ። በዋሻዎች ውስጥ የተለያዩ የሌሊት ወፍ ዓይነቶች ይኖራሉ ፣ ረግረጋማ ሊንክስ ፣ ባጃጆች ፣ ፍልፈል እና ዊዝል በኮረብታው ግርጌ ይገኛሉ ። የሚሳቡ ዔሊዎች፣ እንሽላሊቶች እና እባቦችንም ያካትታሉ።

የጊልቦአ ተራራ በአይሁድ ምንጮች

የጊልቦአ ተራራ በጣም ረጅም የሰው ልጅ ታሪክ አለው። በመጽሐፍ ቅዱስ ውስጥ ከተጠቀሱት ጥቂት ተራሮች አንዱ ነው፣ እና እስራኤላውያን በንጉሥ ሳኦል የሚመሩት በፍልስጥኤማውያን ሽንፈት ወደ ጊልቦአ በሸሹበት ጊዜ በአይሁድ ሕዝብ ታሪክ ውስጥ ከታዩት እጅግ አሳዛኝ ክስተቶች አንዱ ነው።

ፍልስጤማውያንም ሳኦልን ይዘው ልጆቹን ዮናታንን፣ አቪናዳብንና ሜልኪሹን ገደሉ፤ ንጉሡም እንዳይማረክ በራሱ ሰይፍ ነብሱን አጠፋ፡፡ የጊልቦአ ጫፎች እና ማህበረሰቦች ስም የሳኦልን እና የልጆቹን መታሰቢያ አድርገዋል፡፡ “እናንት የጊልቦአ ተራሮች፣ ጠል አይሁን ዝናብም አይዘንብባችሁ፣ የመሥዋዕትም እርሻ አይሁንባችሁ…” በማለት ዳዊት ከሞቱ በኋላ አለቀሰ። እና በእርግጥ በተራራው ላይ ምንም ምንጮች የሉም፡፡ በአንዳንድ አካባቢዎች ባዶ ድንጋይ ይታያል እና በእነዚያ ቦታዎች ላይ ምንም አይነት የእፅዋት ምልክት አይታይም፡፡

የጊልቦአ ተራራ በአገሪቱ ውስጥ በየትኛውም ቦታ ተወዳዳሪ የሌለው የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት መረጃ ምንጭ ነዉ፡፡ ብዙ የተራራው ክፍል በመጽሐፍ ቅዱስ ውስጥ የተካተቱ ሥዕሎች አሉት፡ የጌዴዎን ጦርነት የላጲዲም ተራራን እና የይጽፎር ተራራን የሰጠን ሲሆን የሳኦልም ቤተሰብ የሳኦልን ተራራ፣ የዮናታን ተራራን፣ ሃር ጊቦሪምን (“የጀግኖች ተራራ”)፣ የአቪናዳቭ ተራራን፣ የመልከሹአን ተራራን፣ አሂኖአም እና አቭነር ተራራን ይሰጠናል፡፡

ጊልቦአ ከአይሁዶች ታሪክ ውጪ የሆኑ ክስተቶችን አይቷል፣ ከመካከላቸው ዋነኛው ምናልባት በ1260 በጊልቦአ ተራራ ስር የተካሄደው የኢን ጃሉድ ጦርነት እና በቤባርስ ስር ያሉት ሙስሊም ማምሉኮች ሞንጎሊያውያንን ድል ያደረጉት ጦርነት ነው። ይህ ሽንፈት የሞንጎሊያውያንን ግስጋሴ ወደ ምዕራብ አቆመ፤ ውጤቱ በሌላ መንገድ ቢሆን ኖሮ የአውሮፓ ህዝቦች ታሪክ ምናልባት የተለየ ይሆን ነበር።

የጊልቦአ ተራራ በሮማውያን ዘመን የሰፈራ መስፋፋት አጋጥሞታል፣ እናም በጊዜው የቀብር ዋሻዎች በፋቁዋ፣ ሙቲላ እና ሙጌር በናሃል ቤዜቅ ሰሜናዊ ዳርቻ ላይ ይገኛሉ። ከጊዶና በላይ በኑሪስ አረብ መንደር፣ በክርቤት ገዱዳ (ከክብትዝ ሄፍዚባ በላይ) እና ሌሎችም ቦታዎች ላይ የጥንት ሰፈራ ቅሪቶች ተገኝተዋል። እነዚህ የጊልቦአ ማህበረሰቦች በዋነኛነት ከግብርና ይኖሩ ነበር፣ እና በክልሉ ውስጥ ያሉት በርካታ የወይን መጭመቂያዎች የወይን እርሻዎች በአካባቢው ኢኮኖሚ ውስጥ ያለውን ማዕከላዊ ሚና የሚያሳይ ማስረጃ ናቸው። በ636 ዓ.ም. የአረቦች ድል ሲደረግ ግን ጊልቦአ ሙሉ በሙሉ የተተወ ሲሆን ከ250 ዓመታት በፊት በርካታ የአረብ መንደሮች እስኪቋቋሙ ድረስ በረሃ ቀርቷል።

እ.ኤ.አ በ 1920 ዎቹ ፣ ኬኬኤል-ጄኤንኤፍ በተራራው ግርጌ በሃሮድ ሸለቆ ውስጥ መሬት ማግኘት ጀመረ ፣ እና አራት ማህበረሰቦች እዚያ ተቋቋሙ፤ እነዚህም ኢን ሃሮድ ፣ ቴል ዮሴፍ ፣ ሄፍዚባ እና ቤት አልፋ ናቸዉ። በአካባቢው የሚገኙት የአረብ መንደሮች ነዋሪዎች በዚህ ሁኔታ አልተደሰቱም እና ለእነዚህ የአይሁድ ማህበረሰቦች በአካባቢው መገኘታቸው በአደጋ የተሞላ ነበር፡፡

ግን ኬኬኤል-ጄኤንኤፍ እዚህ ላይ አላቆመም። መንገዶችን ፈጠረ እና በ1962 ለተመሰረተው ቂቡዝ ማሌ ጊልቦአ እና ከስድስት ቀን ጦርነት በኋላ በአካባቢው ለተፈጠሩት አዳዲስ ማህበረሰቦች መሬቱን አዘጋጀ፡ ሜራቭ እና ማልኪሹዋ የተመሰረቱት ከአይሁዶች በተገኘ እርዳታ ነው። በአለም ላይ በአይሁድ ኤጀንሲ በኩል በአውሮፓ፣ በደቡብ አፍሪካ፣ በአሜሪካ፣ በደቡብ አሜሪካ፣ በእንግሊዝ እና በእስራኤል ወደ አንድ ሚሊዮን የሚጠጉ ዛፎች ከለጋሾች የተበረከቱ ሲሆን የመዝናኛ ስፍራዎች፣ የመጫወቻ ሜዳዎች፣ የእግር መንገዶች እና ጸጥ ያሉ ማዕዘኖች የተፈጠሩት በዓለም ዙሪያ ባሉ አይሁዶች በተደረገው ልገሳ ነው።

ቴል ኢይዝራኤል

ከምዕራብ ወደ ጊልቦአ ከሚወስደው ዋናው የመድረሻ መንገድ ትይዩ፣ በታአናክ መንገድ በስተሰሜን በኩል (መንገድ 675)፣ በኪሎሜትር ጠቋሚ 10 እና 11 መካከል ይገኛል። ንጉሥ አክዓብ ቤተ መንግሥቱን የሠራው በኢይዝራኤል ነበር፣ እና እዚህ ነቢዩ ኤልያስ የጠየቀው አንተ ገድለሃልን...?) ምክንያቱም በሚስቱ ኤልዛቤል ምክር የወይኑ ቦታውን የተመኘውን ኢይዝራኤላዊውን ናቡቴን ገደለው። ጣቢያው በዓይን ጀዝሬል የመፈለጊያ ቦታ እና የመዝናኛ ቦታ አለው።

የኑሪት ንቁ የመዝናኛ ቦታ

በአረብ መንደር ኑሪስ ፍርስራሽ አቅራቢያ ከተመሰረተው ከተተወው ሞሻቭ ኑሪት አጠገብ ትልቅ የሽርሽር ጠረጴዛዎች አሉት።

የሳኦል ተራራ

ይህ ጫፍ ከባህር ጠለል በላይ 302 ሜትር ሲሆን በተከታታይ የጂኦሎጂካል ስብራት ምክንያት ከጊልቦአ ጫፍ ሰንሰለት ወደ ሰሜን ይወጣል። በዚህ ምክንያት በጣም ጥሩ እይታዎችን ያቀርባል እና ጊልቦአ ከሩቅ ሲታይ በቀላሉ ሊታወቅ ይችላል፡፡ ስሙን የወሰደው ከፍልስጥኤማውያን ጋር በጦርነት ከወደቀው ከንጉሥ ሳኦል ነው (ሳሙኤል 1፣ 31)፡፡ የአረብኛ ስሙ ቴል ኩሊላ ነው እና የሸለቆው አይሁዳውያን ነዋሪዎች ሃር ሃከላላ (“የመርገም ተራራ”) ብለው ይጠሩታል። የድምፅ መመሳሰል ቢኖረዉም፡ ይህ ግን ኩሊላ ማለት “ፍጹም ውበት” ማለት ስለሆነ የተሳሳተ ትርጉም ነው፣ እና ኮረብታው በአካባቢው እረኞች ዘፈኖች ውስጥ የአእምሮ ሰላም ለማግኘት ወደ ላይ የወጣበት ቦታ ሆኖ ይታሰባል።
ስሙን የወሰደው ከፍልስጥኤማውያን ጋር በጦርነት ከወደቀው ከንጉሥ ሳኦል ነው (ሳሙኤል 1፣ 31. የአረብኛ ስሙ ቴል ኩሊላ ነው እና የሸለቆው አይሁዳውያን ነዋሪዎች ሃር ሃከላላ (“የመርገም ተራራ”) ብለው ይጠሩታል።

በኮረብታው ላይ የተገኙት የአርኪኦሎጂ ግኝቶች ከፓሊዮሊቲክ ዘመን ጀምሮ፣ በጥንት እና በመካከለኛው የነሐስ ዘመን፣ በእስራኤላውያን ዘመን እና በሮማውያን ዘመን እስከ ባይዛንታይን ዘመን ድረስ የሰው ልጆች መኖራቸውን ያመለክታሉ። በአደባባዩ መሃል ላይ ቀደም ሲል የ ኬኬኤል-ጄኤንኤፍ
የእሳት መከላከያ መመልከቻ ግንብ ነበር ፣ ግን ይህ በኋላ ተንቀሳቅሷል። አሁን የሚገኘው በባርካን ተራራ ላይ ሲሆን ከሳኦል ተራራ ይታያል።

በተራራው ሰሜናዊ ገጽታ ላይ ያሉት ቋጥኞች በአንድ ወቅት የራፕተሮች (ንስር እና አሞራዎች) ቅኝ ግዛት ይኖሩ ነበር ነገር ግን ከ1950ዎቹ እና 1960ዎቹ የጅምላ መርዝ በኋላ ወደ ቦታው ወደ ጎጆው አልተመለሱም።

የሳኦል ትከሻ

ይህ የጊልቦአ ዋና የመዝናኛ ቦታ እና ወደ ሰሜን አቅጣጫ ወደ ሳውል ተራራ ለመራመድ የሚመከር መነሻ ነጥብ ነው፣ ይህም ከፍተኛው ከዋናው የጊልቦአ ሸለቆ የሚወጣ እና ስለዚህ በዙሪያው ያለውን ገጠራማ አካባቢ ያልተለመደ ውብ እይታን ይሰጣል። ኪን ተጓዦችም ይህንን ወደ ሃር ጊቦሪም ለመጓዝ እንደ መነሻ ሊጠቀሙበት ይችላሉ፣ ይህም እስከ ሄርሞን ተራራ ድረስ አስደናቂ እይታን ይሰጣል።
በዚህ ኮረብታ ላይ የማዛር የአረብ መንደር ፍርስራሽ ሊታይ ይችላል - በእስራኤል የነጻነት ጦርነት ወቅት ከባድ ውጊያዎች የተካሄዱበት ቦታ ነው።

የኤሽሃር መዝናኛ ቦታ

ትንሽ አካባቢ፣ ከሳውል ትከሻ በስተምዕራብ አንድ ተኩል ኪሎ ሜትር ርቀት ላይ የሚገኝ ነዉ። ስሙን የወሰደው በአካባቢው ከሚገኙት ቁጥቋጦዎች (ዕብ፡ ኢሽሃር) ቁጥቋጦዎች ነው።

የቪንያ ሬውቨን ኮኸን መዝናኛ ስፍራ

ከዋናው የጊልቦአ መንገድ የተነጠለ እና በኪቡዝ አይን ሃሮድ የመጀመሪያዎቹ አባላት መካከል በነበሩ በታዋቂ ኢኮኖሚስት ስም የተሰየመ ትንሽ የጠበቀ ቦታ። የመመልከቻው ነጥብ የኪቡዝ እይታን ይሰጣል፡፡

ወርቃማው በር የመዝናኛ ቦታ

በበልግ አበባዋ በተለይም በጊልቦአ አይሪስ፣ ቱሊፕ፣ አኒሞኖች፣ የፋርስ አደይ አበባዎች እና ሌሎች አስደናቂ ዝርያዎች ተለይተው ይታወቃሉ። ወደ ስውር ሸለቆ በሚወስደው ገደላማ መንገድ ላይ ለመራመድ ይህ በጣም ጥሩ መነሻ ነው። ጣቢያው ለህጻናት የመጫወቻ ሜዳ መሳሪያዎች እና ወደ ሃር ላፒዲም የተፈጥሮ ጥበቃ የሚወስዱ ምልክት የተለጠፈ የእግረኛ መንገድ አለው። በመንገድ ላይ ሌላ የመዝናኛ ቦታ ግማሽ መንገድ ማቆሚያ አለ፡፡

የባርካን መዝናኛ ስፍራ

ትልቅ ስብሰባ ማስተናገድ የሚችል የመቀመጫ ቦታዎች ስብስብ ነዉ። ከባርካን ተራራ ወደ ደቡብ አቅጣጫ ከአረንጓዴ መስመር ባሻገር ወደሚገኘው የጊልቦአ አካባቢ መመልከት ይችላሉ። ከመዝናኛ ስፍራው የእግር ጉዞ መንገድ በ ኤይን ሃሳማል በኩል ወደ ስውር ሸለቆ እና የጥናት ዱካ ወደ ወርቃማው በር ያመራል። እዚህም የጊልቦአ አይሪስ ምንጣፎች በአበባው ወቅት ሊታዩ ይችላሉ፡፡

ስውሩ ሸለቆ

የእግረኛ መንገድ ከባርካን ተራራ አከባቢ ወደ ሃሮድ ሸለቆ፣ በአሮጌው ቴል ዮሴፍ ቦታ አቅራቢያ ይወርዳል። ልምድ ላላቸው ተጓዦች የታሰበ ሆኖ በጠቅላላው ርዝመት በቀይ ምልክት ይደረግበታል፡፡ ከዝናብ በኋላ ሊንሸራተት

የአይሪስ መዝናኛ ቦታ

ከትልቅ የጊልቦአ አይሪስ ክምችት አጠገብ በምልክት የተለጠፈ የእግረኛ መንገድ በመካከላቸው ይመራል።

ስውር ሸለቆ የመዝናኛ ቦታ

ከዋናው የጊልቦአ መንገድ በስተምስራቅ ከቪንያ ኮኸን መዝናኛ ስፍራ በስተሰሜን ይገኛል። ከዝናብ በኋላ ያለዉ መንገድ አስቸጋሪ ሊሆን ይችላል፡፡

ናሀል ይትስፖር

ከክብትዝ ማሌ ጊልቦአ በስተሰሜን ወደ ጊልቦአ ከቤቴ አልፋ አካባቢ ወደሚወጣው መንገድ የሚወርድ በቀይ ምልክት የተደረገ የእግር ጉዞ መንገድ ነዉ።